İki buçuk yıl evvel akşam saati anlaşıp, balkonlarda sıhhat çalışanlarını alkışlayan bir toplum, şimdilerde tabibe şiddet fenomeniyle yaşıyor. 2 yıl evvel, sıhhat çalışanlarına ait “hakkınızı ödeyemeyiz” logoları çabucak her yere asılan bir ülkede, bugün sıhhatte şiddeti konuşuyoruz. Sadece bu bile üzerine uzun uzun düşünmeye paha.
Ancak daha tuhaf bir durumla karşı karşıyayız. Sıhhatte şiddet genel olarak iktidar medyasının lisanı nedeniyle sıradanlaşmaya başladı. Konya’daki Dr. Ekrem Karakaya cinayetinin akabinde sarsılan tıp dünyası, Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’yı protesto etmişti. 7-8 Temmuz’da iş bırakmış, bu rejimin anladığı biçimiyle kazan kaldırmıştı. Böylelikle çok kırılgan bu rejim, tabiplerin aslında politik olmayan haklı öfkesini, politikleştirdi.
İktidar ortağı MHP, hekimlerin kanunla kurulmuş örgütü, TTB’ye açıkça amaç aldı. Sıhhatte şiddet tümüyle Fahrettin Koca’nın üzerine yıkıldı. Kabinenin öteki üyelerinden hususa ait bir açıklama bekleyebilirdik. Çünkü tüm ülkeyi endişelendiren bir gelişmeydi. Yalnızca tıp dünyasını değil.
Ancak kabine tümüyle susmuş, tüm mikrofonlar Fahrettin Koca’ya dönmüştü. Tabiplerin da öfkesi büyük oranda Fahrettin Koca’daydı. Zira çabucak hemen ayda bir miting yaparak seslerini duyurmaya çalışan Türk Tabipleri Birliği ve sıhhat çalışanlarının sendikaları, sıhhatte şiddeti gündeme taşımaya çalışıyordu.
Fakat sesleri duyulmamıştı. İktidarın denetimindeki medya, sıhhat çalışanlarının yıllardır lisana getirmeye çalıştığı sorunu ısrarla görmedi. Bu medyayı takip eden kısımların gündemine sıhhatte şiddet neredeyse hiç girmedi yahut son derece sıradanlaştırılarak, olağan haberlerden’miş’ üzere gösterildi.
İktidar medyası sahibini korumak istiyor, giderek politikleşen bir öfkeyi görmezden gelerek savuracağını zannediyor olabilir. Ama bu durum günün sonunda sizi izleyen, size güvenen milyonlarca yurttaşın hiç bu türlü bir gündemi olmaması manasına geliyor. İktidar medyasını takip eden kısımların, kamusal bir sorun olarak sıhhatte şiddet üzere bir gündemi olamadı.
Fakat ne oldu? Sorun o denli derinleşti ki, hastanede hekim öldürmeye kadar gitti. O gün Konya Kent Hastanesi, sonraki iki gün tüm Türkiye’de iş bıraktı hekimler.
Bu durumu nasıl açıklayacaksınız? Hiçbir sorun yok üzere görünen sıhhat hizmeti, aslında cayır cayır yanıyor ve sizin ekranlarınız bunu göstermiyor. Ne yaparsınız?
Eğer kaybedecek çok şeyiniz varsa, kendi yanlışınızı kabullenmez, hatası hekimlere yıkardınız. Bu maksat şaşırtmayı yutacak toplumsal yapımız da var üstelik. Konya’da Cuma vaazında hekimleri maksat alan imam, yalnızca bizim gördüğümüzdü. Sanki kaç mescitte, kaç bin – tahminen de kaç yüz bin- şahsa karşı tabipler maksat gösterilmişti?
Aynı anda denetim ettiğiniz medya ağlarıyla maksat şaşırtma operasyonuna devam edersiniz. Aslında her şey yolundadır, Dr. Ekrem Karakaya cinayeti de sıhhatte şiddet çerçevesinden bedellendirilemez. Kolay bir isimli olaydır. Mesela Sabah’ta Melih Altınok “Doktor Düşmanı Falan Değil Bildiğin Katil” başlıklı yazısında tam da bunu savunuyor. Mesela uzun uzun bu cinayetin kolay bir isimli hadiseden farksız olduğunu argüman eden Altınok, yazısının finaline şöyle giriyor;
“(…)ortada sav edildiği üzere toplumun bir kesimini, cinsiyet kümesini, mesleği gaye alan bir şiddet dalgası yok.
Aynı dalga gelip trafikte sürücüsü de vuruyor, yeri gelince çocuğu, yaşlıyı, hayvanı da… Dün kim bilir kaç kişi öldürüldü?”
Medya, iktidarı savunmak ismine, ortada kabak üzere duran sorunu görmezden gelirse tahminen iktidarın oy oranını korumuş olur. Ancak medyadaki bu lisan, tabibe şiddeti körüklüyor. Oy oranınızı koruyor olabilirsiniz lakin lisanınız nedeniyle tabibe şiddet derinleşiyor. O medya da açık açık iktidar medyasıysa, şiddet politik bir nitelik kazanıyor. İktidar medyasının dışına çıktığınızda her yerde tabibe şiddet haberleri konuşuluyor. İktidar medyası ise buna karşılık ortada sorun olmadığı için, bu haberleri ya hiç görmemeyi ya da kolaylaştırarak sunmayı tercih ediyor.
Ancak, iktidar medyasının bu tavrı, sıhhatte şiddeti hem sıradanlaştırıyor hem de tahminen de daha tehlikeli biçimde politikleştiriyor. Şiddet haberlerinin kolaylaştırılması halinde neler olabileceğine ait yüzlerce makale zati var. Ama, özel olarak sıhhatte şiddet haberlerinin veriliş biçimi ile sıhhatte şiddet ortasında bir bağ arayan makaleler de var.
***
Görüntü bir sistemik arızayı işaret etmiyor mu? İktidar ortağı MHP’nin gündeminde TTB var, kabine üyelerinden tabibe dönük şiddeti kınayan açıklama gelmiyor, güya bu sistemde kâfi yetkisi varmış gibi) Fahrettin Koca’nın tek başına bu krizi halletmesi bekleniyor. Şiddetin yeşereceği toplumsal hareketler de oluyor. Bir imamın Cuma vaazında açık açık hekimleri maksat gösterdiği ortaya çıkıyor. Denetim ettiğiniz medya ise sıhhatte şiddet haberlerini kolaylaştırıyor.
Bu ortamda, sıhhatte şiddet, x-ray aygıtı ya da tabiplere silah dağıtmak üzere palyatif tedbirlerle geçiştirilmeye çalışılıyor. Halbuki, derin derin kaynayan olağan dışı sistemik bir kriz yaşıyoruz.