T24 Çevre
Çevre Savunma Örgütü (Millieudefensie) tarafından 2019 yılında açılan davada Lahey Mahkemesi, iklim değişikliği konusunda “tarihi” olarak bedellendirilen bir karara imza atmıştı.
Mahkeme, 2021 yılında verdiği kararda, “iklim değişikliğinin, hayat hakkı ve kesintisiz aile ömrü üzere insan hakları açısından tehdit oluşturduğunu” belirterek, Shell’in karbondioksit salımını 2030 yılına kadar yüzde 45 azaltması gerektiğine hükmetmişti.
Lahey Temyiz Mahkemesi, Shell’in bu husustaki itirazını Salı günü karara bağladı. Mahkeme, lokal mahkemenin 2021’de Shell aleyhine aldığı kararı bozdu.
Mahkemeye nazaran, Shell’in ziyanlı gaz salımını azaltma konusunda topluma karşı bir sorumluluğu bulunsa da, şirketin emisyonlarını belirli oranda azaltmaya zorlanabileceği manasına gelmiyor.
Yargıç, böylesine global bir sorumluluğun yalnızca bir şirkete yüklenemeyeceğini ve Shell’in öteki şirketlerden daha fazlasını yapmasının hiçbir manası olmadığını söyledi.
Temyiz mahkemesi, iklim biliminin, bir şirkete belli azaltma maksatlarını dayatmak için kâfi temel sağlamadığını da vurguladı.
Mahkeme, Shell’in, “üretimi azaltırsak öbür şirketler daha fazla petrol ve gaz üretimine yönelir” savunmasını da haklı buldu.
Temyiz mahkemesine nazaran, Shell’e verilen ceza, petrol ve gaza olan talebi azaltmayacak, yalnızca müşterilerin öbür bir tedarikçiye geçmesini sağlayacak.
Kararda, “Shell daha az petrol ve gaz satarsa, boşluğu öteki şirketler dolduracak. Fosil yakıtların tüketiciye ulaşmaması pek muhtemel değil” denildi.
- BM İklim Doruğu: Azerbaycan COP29 yetkilisi fosil yakıt muahedesini teşvik ederken görüntülendi
Çevre Savunma Örgütü Millieudefensie’in yöneticisi Donald Pols, karar sonrası büyük kirleticilere karşı uğraşa devam edeceklerini söyledi
Shell global emisyonların yüzde 2’sinden sorumlu
Çevre Savunma Örgütü, temyiz mahkemesinin kararını, “acı verici” olarak kıymetlendirdi.
Örgüt yöneticisi Donald Pols, Shell üzere büyük kirleticilere karşı uğraşa devam edeceklerini belirterek, “Bu dava, büyük kirleticilerin tehlikeli iklim değişikliğiyle çabadaki sorumlulukları konusundaki tartışmayı daha da alevlendirdi” dedi.
Davaya müdahil olan etraf örgütü Greenpeace de kararı hayal kırıklığı olarak kıymetlendirdi. Örgüt yöneticisi Andy Palmen, “Shell’in çevreyi kirletmeye devam edilmesine müsaade verildiği için hayal kırıklığına uğradık” diye konuştu.
Shell ise, kararı memnuniyetle karşıladı. Şirketin yönetim kurulu lideri Wael Sawan, maksatlarının, 2050 yılına kadar “sıfır emisyonlu” bir güç şirketine dönüşmek olduğunu söyledi.
Sawan, geçtiğimiz aylarda Hollanda medyasına yaptığı açıklamada, katı tedbirlere karşı gerekirse milletlerarası mahkemeye gideceklerini belirtmişti.
İklim değişikliğine ait çalışmalar yapan sivil toplum kuruluşu Carbon Majors’un bilgilerine nazaran, global emisyonların yüzde 2’sinden Shell sorumlu.
Örgütün araştırmasına nazaran Shell, iklim krizinde en büyük hisseye sahip şirketler listesinde 9. sırada yer alıyor.