Van Kalesi’nin güneyinde birçok medeniyete konut sahipliği yapan “Eski Van Şehri”, hafriyat ve onarım çalışmalarıyla tekrar ayağa kaldırılıyor.
Başta Urartular olmak üzere Ahlatşahlar, Eyyubiler, İlhanlılar, Anadolu Selçuklu, Akkoyunlu ve Osmanlı devletlerince yerleşim yeri olarak kullanılan Van Kalesi’nin güneyindeki “Eski Van Şehri”nin turizme kazandırılması için çalışmalar devam ediyor.
Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen “Eski Van Şehri’nin Canlandırılması Birinci Etap Projesi” kapsamında yürütülen hafriyat çalışmalarında kıymetli bulgulara ulaşılıyor.
Van Müze Müdürlüğünün uyumunda ve Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gülsen Baş’ın bilimsel danışmanlığında 3 aydır yürütülen hafriyatlarda 46 hektarlık alanda bulunan surlar, Ulu Cami, Kızıl Minare, Abbasağa Mescidi, Hüsrev Paşa Hanı, İkili Hamam, Miri Ambarı, 2 kilise ve sarnıcın restore edilmesi hedefleniyor.
Aralarında sanat tarihçisi ve arkeologların olduğu 35 kişilik uzman takım tarafından sürdürülen hafriyatlarda, yapılar ortasında ilişkiyi kuran yeni bir yol, yapıların güvenliğini sağlayan surlar, top gülleleri, şarapnel ve tüfek modülleri bulundu.
.
“HER ŞEYİ RESTORE EDECEĞİZ”
Prof. Dr. Baş, AA muhabirine, proje sayesinde Eski Van Şehri’nin meyyit bir kent olmaktan çıkarılacağını söyledi.
Çalışmalar kapsamında alandaki tarihi yapıların restore edilip güçlendirildikten sonra yollarla birbirine bağlanacağını anlatan Baş, “Arkeolojik kazılarla milattan evvelki devirlerden Osmanlı’nın son devirlerine kadar tarihi geçmişin kesintisiz olarak devam ettiği bu alanda tüm datalar toplanacak. Bu bulgularla kent hafızası yine canlı hale getirilecek. Bu yılki çalışmaları kalenin güneyindeki surların etrafında ağırlaştırdık. Hedefimiz surların hem mimari yapısını ortaya çıkarmak hem de onarıma yönelik sağlam bilgiler etmek.” dedi.
Surların tabanında yeni kerpiç yapılara ulaştıklarını belirten Baş, şunları kaydetti:
“Sur hafriyatları esnasında bölgede 1896-1897 Ermeni ayaklanmalarını takiben yaşanan 1. Dünya Savaşı devrine ilişkin olduğu düşünülen kimi bulgularla karşılaştık. Hafriyatlarda top gülleleri, tüfek ve ağır şarapnel kesimleri ile mermi kovanları ortaya çıkardık. Hafriyatlarda bilhassa bu savaşın izine rastladık. Surlardaki tahribatı ortaya çıkardık. Yıkılan ve yakılan katmanlar aslında o devirde yaşanan tahribatın ne kadar şiddetli olduğunu belgeliyor. Alanda bugüne ulaşılan her şeyi restore edeceğiz. Çok kapsamlı bir onarım olacak. Bu yapılar geleceğe aktarılacak. Bu açıdan son derece değerli bir proje.”
.
VAN’IN BELLİĞİ
Çalışmaların tamamlanmasıyla alanın turizme açılacağını söz eden Baş, “Eski Van Şehri’nin geçmişi milattan evvel 3000’lere dayanıyor. Urartu medeniyeti devrinde başşehir olarak kullanılıyor. Sonra pek çok medeniyetin iz bıraktığı, hayatın kesintisiz devam ettiği bir merkez haline gelmiş. Yani Van’ın tarihinin yaşandığı hafıza yeri olarak nitelendirmek mümkün. Çok heyecanla takip edilen bir proje. Arkeolojik hafriyatlar ve onarım çalışmalarıyla kent alanı hem turizme kazandırılacak hem de kültür tarihi açısından çok kıymetli sonuçlar doğuracak. Van’ın belleğini taşıyan bu alan dönüştürülmüş olacak.” halinde konuştu. AA